GAYRİMENKUL DEĞERLEME MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
A. SİGORTANIN KAPSAMI
A.1. Amaç
Bu Genel Şartların amacı, 31/8/2019 tarihli ve 30874 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ (III-62.3) kapsamında yetkilendirilerek Sermaye Piyasasında Gayrimenkul Değerlemesi Yapmaya Yetkili Kuruluşlar Listesine alınan Gayrimenkul Değerleme Kuruluşlarına mesleki faaliyetleri kapsamında yüklenen hukuki sorumluluk için düzenlenen Gayrimenkul Değerleme Mesleki Sorumluluk Sigortasına yönelik ilgililerin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
A.2. Tanımlar ve Kısaltmalar
Değer: Değerleme hizmet sözleşmesi ile talep edilen değerleme faaliyeti sonucunda, değerleme yapılan tarih itibariyle Uluslararası Değerleme Standartları çerçevesince Gayrimenkul Değerleme Raporunda yer verilmek sureti ile takdir edilen taşınmaz değerini,
Değerleme Hizmet Sözleşmesi: Gayrimenkullerin, gayrimenkul projelerinin veya gayrimenkule dayalı hak ve faydaların değerlemesinin yapılabilmesi için Gayrimenkul Değerleme Kuruluşu ile müşterisi arasında tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen sözleşmeyi,
Gayrimenkul Değerleme Kuruluşu: Sermaye Piyasası Kurulu tarafından, Sermaye Piyasası Kurulunun Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ (III-62.3) hükümleri uyarınca değerleme faaliyeti yapabilmek üzere yetkilendirilen ve listeye alınan ve değerleme hizmeti veren kuruluşları,
Değerleme Tebliği: 31/8/2019 tarihli ve 30874 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ (III- 62.3)’i,
Değerleme Uzmanı: Değerleme Tebliğinde tanımlanan değerleme uzmanlarını,
Gayrimenkul: 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 704’üncü maddesinde tanımlanan ve taşınmaz mülkiyeti konusuna girenler gayrimenkulleri,
Gayrimenkul Değerleme Raporu: Değerleme hizmet sözleşmesi ile talep edilen değerleme faaliyeti sonucunda, Uluslararası Değerleme Standartları ve Değerleme Hizmet Sözleşmesi çerçevesince değerleme tarihinde gerçekleştirilen değerleme faaliyeti sonucunda hazırlanan raporu,
Geçmişe etki tarihi, poliçede hangi tarihten sonra ortaya çıkacak kusurlu eylemlerin tazmin edileceğini belirten tarihtir. Yeni düzenlenen poliçelerde taraflarca aksi kararlaştırılmazsa poliçe başlangıç tarihi olup, ara vermeden yenilenen poliçelerde ise, aynı sigorta şirketinden yenilenen tüm poliçelerin bu genel şartların hükümlerine göre düzenlenmiş olması kaydıyla, ilk düzenlenen poliçenin başlangıç tarihidir.
SPK: Sermaye Piyasası Kurulunu,
TDUB: Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’ni
Uluslararası Değerleme Standartları: 1 Şubat 2017 Tarihli 29966 Sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sermaye Piyasasında Değerleme Standartları Hakkında Tebliğ (III-62.1)” çerçevesince yayımlanan standartları
Yönetici: Değerleme kuruluşunda, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı olarak görev yapanlar ile bu unvanları haiz olmamakla birlikte yetki ve görevleri itibariyle bu pozisyonlara denk veya daha üst konumlarda görev yapan personeli, ifade eder.
Bu Genel Şartlarda tanımına yer verilmeyen kavramlar, Değerleme Tebliğinde belirtilen anlamlarıyla kullanılmıştır.
A.3.Sigortanın Kapsamı
Sigortacı, sigortalının müşterilerinin talebine istinaden hazırlamış olduğu Gayrimenkul Değerleme Raporunun hazırlanması sırasında gerçekleştireceği hata, ihmal ve kusur sonucu gerçeğe aykırı bir değer takdiri yapılması ya da değeri etkileyecek bir bilginin verilmemesinden ötürü doğacak zararlar nedeniyle üçüncü şahısların kendisine karşı ileri süreceği tazminat taleplerine karşı sigortalıyı poliçede belirtilen teminat limitine kadar teminat altına alır.
Sigortacının sorumluluğu rizikonun gerçekleşmesi durumunda, teminat limitleri kapsamında sigortalının gerçek zararını karşılamaktır. Dolayısıyla, hatalı değerleme sonucu oluşan zarar, değerlemenin yapıldığı dönemdeki Gayrimenkul Değerleme Raporunun hazırlanması sırasında hata, ihmal ve kusurdan kaynaklı zarardır.
Bir tazminat talebinin bu sigorta kapsamında sigortacı tarafından karşılanabilmesi için,
gerekmektedir. Bu koşulların tamamı hep birlikte gerçekleşmediği sürece, sigortacının sorumluluk sigortası kapsamında hiçbir ödeme yükümlülüğü doğmaz.
Sigorta ettiren veya sigortalıya yapılan tazminat talebinin noter ihtarı, icra takibi, dava yoluyla veya diğer resmi yollarla ileri sürülmediği hallerde, yazılı talebin sigorta süresi (varsa uzatılmış bildirim süresi) içinde yapılmış olduğunun ispat yükü sigorta ettiren veya sigortalıya aittir.
Bu poliçeyle sağlanan teminat, sigortalı tarafından sunulan değerleme hizmetindeki hata, ihmal ve kusur sonucu uğranılan parasal zararlarla sınırlıdır. Gerçeğe aykırı değer takdiri yapılmış olması halinde sigorta, takdir edilen değer ile ilgili gayrimenkulün değerleme tarihindeki gerçek değeri arasındaki farkı peşinen karşılamayı taahhüt etmemekte; bu hata dolayısıyla oluşan gerçek parasal kayıp/zararı illiyet ilişkisi dahilinde poliçe limitine kadar karşılamaktadır.
Zararın poliçe kapsamında olduğunun tespit edilmesinden sonra, gayrimenkulün alacağa mahsuben alınmış olması halinde bu bedel ve müşterinin varsa başkaca sağladığı faydalar mahsup edilmek kaydı ile tazminat hesabı yapılır.
Bu sigorta, sigortalı aleyhine ileri sürülmüş olan haklı tazminat taleplerinin karşılanmasını veya haksız yahut aşırı tazminat taleplerine karşı sigortalının yapacağı savunmaya yardımcı olunması durumlarını teminat altına alır. Herhangi bir tazminat talebine karşı sigortalı adına savunma yapılması sebebiyle maruz kalınan belgeli yargılama giderleri ve sigortalı tarafından atanan vekilin avukatlık ücreti avukatlık asgari ücret tarifesinde belirtilen ücreti geçmemek kaydıyla teminat limitinin %10'u ile sınırlıdır. Sigortalı aleyhine tazminat talebinin mahkemece kabul edilmesi durumunda talep sahibinin avukatlık masrafları bu limitin içinde değerlendirilir. Sigortacı tarafından ödemenin yapılabilmesi için taraflar arasında imzalanmış Avukatlık Hizmet Sözleşmesi ve düzenlenmiş olan Serbest Meslek Makbuzunun ibrazı şarttır.
Sigortalının mesleki faaliyete son vermesi halinde, son sigorta sözleşmesi dönemindeki mesleki faaliyetinden dolayı sözleşmenin bitiş tarihinden iki yıl sonrasına kadar ortaya çıkabilecek talepler de teminat dahilindedir.
Sigortalının gözetimi altında faaliyet gösteren çözüm ortakları, taşeronlar veya üçüncü şahıslar tarafından yürütülen veya planlanan işlerdeki kusurlar sebebiyle sigortalıya düşecek yasal sorumluluklar ek sözleşme ile teminat altına alınabilir.
A.4.Sigortanın Coğrafi Sınırı
Bu sigorta, sigortalının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ifa ettiği mesleki faaliyetleri için geçerlidir.
A.5.Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
1. Raporun düzenlendiği tarih itibarıyla, SPK tarafından değerleme faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilen Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları listesinde yer almayanlar veya lisansı yenilenmeyenler veya iptal edilenler tarafından düzenlenen raporlara ilişkin tazminat talepleri,
2. Değerleme Hizmet Sözleşmesinde yer verilen ve taşınmazın değerlemesinde kullanılan yöntem üzerinden elde edilen tutar ile daha farklı bir yöntem üzerinden hesaplanan tutar arasındaki farklar nedeniyle ileri sürülen tazminat talepleri,
3. Herhangi bir kusurlu eylem ya da kaçınma nedeniyle meydana gelebilecek kar kaybı, pazar kaybı ya da benzeri her türlü dolaylı zararlara (netice zararlarına) ilişkin tazminat talepleri,
4. Poliçede belirtilen mesleki faaliyetle ilgili üstlenilen işin tamamı veya bir kısmı için belirlenen zaman limitine uyulmamasından kaynaklanan zararlarla ilgili tazminat talepleri,
5. Verilen özel taahhüt ve performans garantilerinden doğan zararlarla ilgili tazminat talepleri,
6. Ticari ve/veya endüstriyel sırların saklanmaması, kötüye kullanılması sonucu meydana gelebilecek zararlar,
7. Değerlemeye konu taşınmazın bedellerinde değerlendirme faaliyetlerinden sonra piyasa koşulları, imar planı değişiklikleri ve taşınmazın değerine etki edebilecek her türlü olumsuz fiziki değişiklikler, dışsal amortismanlar, deprem ve diğer tüm doğal afetler, finansal krizler ve benzeri nedenlerle ortaya çıkabilecek fiyat dalgalanmaları nedeniyle meydana gelebilecek zararlar,
8. Mali hususlara, taşınmazlara veya ticari konulara ilişkin olarak yapılan ve yatırım danışmanlığı kapsamında değerlendirilebilecek her türlü girişim veya tavsiyeden kaynaklanan zararlar,
9. Değerleme Hizmet Sözleşmesi ve eklerine uymamaktan kaynaklanan tazminat talepleri,
10. Herhangi bir bilgisayar esaslı veya elektronik ortamda saklanabilir, yazılı, basılmış veya herhangi bir yöntem ile (veya benzer bir şekilde) tekrar çoğaltılmış olsun veya olmasın her tür belge kaybı veya sigortalının bakım, gözetim ve kontrolüne verilmiş bilgi ve malzemenin kaybı veya imha edilmesinden kaynaklanan zararlar;
11. Cezai Tazminatlar; Para cezaları, cezalar, cezai veya örnek mahiyetindeki tazminatlar,
12. Sigortalı ya da sigortalı adına hareket eden kişilerin veya sigortalının çalışanlarının bu kişilerin yöneticisi oldukları bir şirket veya sigortalı tarafından yönetilen ya da ağırlıklı olarak kontrol edilen (bağlı şirket vb.) bir şirket veya sigortalının operasyonlarıyla finansal olarak ilişkisi bulunan bir şirket (ana şirket, ortak ofis vb.) veya çalışanları, sigortalının operasyonlarına dahil olan bir şirket tarafından öne sürülen tazminat talepleri;
13. Bedeni zararlar ve mal/eşya zararları ile bunlara ilişkin her türlü netice zararı,
14. Sigortalıya taşınır veya taşınmaz bir malın maliki (Sigortalının malik olması), kiralayanı, işleticisi, bakım yükümlüsü, kullanıcısı, tamir edeni, kiracısı veya işgal edeni sıfatıyla yöneltilen tazminat talepleri,
15. Sigortalının istihdam ettiği kişilere karşı işveren sıfatıyla iş hukuku uyarınca sorumlu tutulabileceği her türlü zarar veya kayıpla ilgili tazminat talepleri;
16. Sigortalının faaliyetinden ötürü kendisine verebileceği zararlar,
17. Uluslararası Değerleme Standartları ve Uluslararası Değerleme Standartlarına aykırı olmayacak halde TDUB tarafından belirlenen standartlar dışındaki her türlü değerleme yöntemine göre yapılan hesaplamalar,
18. Deniz üstü veya su altındaki proje/işlere yönelik mesleki hizmetlerden doğan tazminat talepleri,
19. Savaş, istila, yabancı düşman hareketleri, ya da savaş benzeri operasyonlar (savaş ilan edilmiş olsun olmasın) ve/veya iç savaş, askeri isyan, halk ayaklanması boyutlarına ulaşan iç kargaşa, askeri ayaklanma, isyan, devrim, askeri güç ya da zor kullanımı, bir kişi ya da bir örgüt adına ya da onunla bağlantılı olarak hareket eden kişilerin yaptıkları terör eylemleri sonucunda veya onlarla ilgili olarak doğrudan ya da dolaylı olarak oluşan kayıp veya zararlara ilişkin tazminat talepleri, (Burada terör eylemleri siyasal amaçlar doğrultusunda şiddet kullanımı anlamına gelmekte olup topluma veya toplumun bir bölümüne korku salmak niyetiyle yapılan şiddet eylemlerini de içermektedir. Sigortacının bu istisna hükmü çerçevesinde kapsam dışı tuttuğu kayıp veya hasarlarla ilgili her türlü dava veya takibatta söz konusu kayıp ya da zararın teminat kapsamında olduğunu ispatlama yükümlülüğü sigortalıya ait olacaktır.)
20. Poliçede belirtilen geriye dönüş tarihi ile sigorta sözleşmesinin yapıldığı tarih arasındaki sürede gerçekleşen ve sigortalının kendisine karşı bir tazminat talebi ile sonuçlanacağını bildiği yahut hesaba katmak zorunda olduğu veya öğrenmekten bilinçli olarak kaçındığı bir olaydan kaynaklanan veya aynı süre içinde sigortalıya karşı ileri sürülmüş tazminat talepleri,
21. İftira ya da karalama sonucu meydana gelebilecek zararlarla ilgili tazminat talepleri,
22. Sigortalının, bir tüzel kişinin yönetim kurulu veya denetleme kurulu başkanı veya üyesi sıfatıyla ya da kayyumu veya tasfiye memuru gibi bir resmi görevli sıfatıyla gerçekleştirdiği faaliyetlerden doğan sorumluluklar,
23. Başka ülkelerin yasal düzenlemelerine ilişkin her türlü hizmet sonucu doğan zararlarla ilgili tazminat talepleri,
24. Gayrimenkul değerleme faaliyetleri haricindeki diğer faaliyetlerden kaynaklanacak hasarlar,
25. Değerleme Hizmet Sözleşmesinde yer almayan başka bir değerleme yöntemi ile ulaşılacak sonuç ya da değer esas alınarak Gayrimenkul Değerleme Raporunun hatalı olduğunun ileri sürülmesi şeklinde yöneltilecek tazminat talepleri, (Gayrimenkul Değerleme Raporu, Değerleme Hizmet Sözleşmesi ile belirlenen değerleme amacı ve değerleme faaliyetinde kullanılacak değerleme yöntemi ile hazırlanır.)
26. Sigortalının veya çalışanlarının kasten sebep oldukları ve/veya suç teşkil eden hareketleri sonucunda doğan tazminat talepleri,
27. Bankalar ve diğer finans kuruluşları tarafından kullandırılan kredilerde, Bankacılık uygulamasının dışında, bankanın müşteriden yana takdir hakkını kullanarak, gayrimenkul bedelini aşan krediler vermesi halinde, gayrimenkul değerinin kredi değerini yükseltmek için daha yüksek belirlendiğinin emsal gayrimenkul değerleri ile belirlendiği hallerde, bankanın ticari risk ile üstlendiği ve gerçek değeri aşan bedele tekabül eden kredi nedeniyle ortaya çıkan zararlar.
28. Üçüncü şahıslar tarafından gayrimenkule değerini etkileyebilecek nitelikte müdahale ile verilen zararlar, kötü niyetli hareketler sonucu ortaya çıkan değer azalmaları,
29. Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri haricinde bir mahkemede açılan tazminat davaları ve uluslararası tahkim;
30. Her türlü haksız rekabet.
A.6. Teminat Limiti ve Sigorta Primi
Bu sigortanın yürürlük süresi içinde meydana gelecek zararlardan kaynaklanan tazminat talepleriyle ilgili olarak sigortacının sorumluluğu, bu taleplerin araştırılması, bunlara karşı savunma yapılması veya bunların bir sulh anlaşmasıyla sona erdirilmesi için gerekli masrafların tamamı bakımından, olay başına ve toplamda poliçede belirtilen limiti geçmeyecektir.
Ancak, teminat limiti hiçbir zaman değerleme kuruluşunun yıllık beklenen cirosunun yüzde 5’inin altında olamaz.
Bir hasar durumunda, hasar talebinin yapıldığı tarihte geçerli olan poliçede yazılı tazminat limiti ve şartları esas alınacaktır.
Sigortacı;
(a) Sigortalı ile anlaşarak geçmişe etki tarihinden sonra gerçekleştirilen değerleme raporlarına istinaden poliçe dönemi içerisinde sigortalıya yöneltilecek tazminat taleplerini güvence altına alacak senelik tek poliçe düzenleyebilir veya
(b) Sigortalı ile anlaşarak geçmişe etki tarihinden sonra gerçekleştirilen değerleme raporlarına istinaden poliçe dönemi içerisinde sigortalıya yöneltilecek tazminat taleplerini her bir değerleme raporu için ayrı ayrı olmak üzere güvence altına alacak ve poliçe süresince aylık gerçekleşen bildirimler ile poliçe başlangıcında anlaşılan fiyat çarpanı ile aylık prim tahakkuk zeyilleri ile de poliçe düzenleyebilir.
A.7. Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede, başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'da başlar ve öğleyin saat 12.00'da sona erer.
Poliçe, üzerinde yazılı olan vade bitim tarihinde sona erer. Yeni dönem için sigorta teminatının sağlanması ancak tarafların bu hususta yazılı olarak açıkça anlaşmaları ile mümkün olacaktır.
B. HASAR VE TAZMİNAT
B.1. Rizikonun Gerçekleşmesi
Riziko, hatalı değerleme ile ilgili tazminat talebinin sigortalıya veya sigortacıya yazılı olarak iletildiği anda gerçekleşmiş sayılır.
Bir dizi tazminat talebine yol açan bir hal, aşağıdaki koşullarla tek bir olay olarak kabul edilecek ve riziko sigortalıya veya sigortacıya ilk yazılı tazminat talebinin yapıldığı anda gerçekleşmiş sayılacaktır.
a) Tek bir kusurlu eylem veya ihmalin yol açtığı farklı zararlara ilişkin tüm tazminat talepleri (aynı veya benzer sebepten kaynaklanan kusurlu eylemler veya ihmaller, hukuksal veya finansal açıdan bağlantılı olmak kaydıyla tek bir eylem veya ihmal olarak kabul edilecektir),
b) Aynı zarara yol açan birden fazla eylem veya ihmal,
c) Aynı tazminat talebinin aynı poliçe ile teminat altına alınan birden fazla sorumlu kişiye karşı yöneltilmiş olması,
d) Aynı ada ve parsel numarasında yer alan birden fazla taşınmaz için düzenlenmiş olan tek bir rapordaki kusurlu eylem veya ihmalin yol açtığı farklı zararlara ilişkin tazminat talepleri,
Tek bir olay olarak kabul edilecektir.
B.2. Rizikoya İlişkin Olarak Sigortalı Yükümlülükleri
Sigortalı, aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Haberdar olduğu andan itibaren rizikonun gerçekleştiğini derhal sigortacıya bildirmek,
b) Sigortalının sorumluluğunu gerektirecek olayları, on gün içinde, sigortacıya bildirmek,
c) Sigorta sözleşmesi yokmuş gibi, imkanları ölçüsünde zararın önlenmesi, azaltılması ve artmasının önlenmesi için gerekli her türlü önlemi almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek mesleki faaliyet dışındaki sigortacılıkla ilgili makul talimatlara uymak,
ç) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hâl ve şartlar altında gerçekleştiğinin ve sonuçlarının tespitine; tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yarayacak, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri makul sürede vermek,
d) Zarardan dolayı, dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hâllerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve tazminat talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek,
e) Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmesi varsa bunları sigortacıya bildirmek,
f) Her zaman için sunmuş olduğu hizmetler ile ilgili olarak doğru ve detaylı kayıt tutmak ve tazminat talebiyle ilişkili kayıtları sigortacı ve / veya temsilcilerinin inceleme ve yararlanmasına açık bulundurmak, Sigortacının talep edebileceği her türlü bilgi, yardım ve imzalı beyanı Sigortacı veya onun temsilcilerine vermek,
g) Sigortalı, Sigortacının bilgisi ve onayı olmaksızın, bu poliçe ile teminat altına alınan bir zarara ilişkin tazminat talebinde bulunan hiçbir kişi ya da kurum ile sulh olamaz ya da bu kişi ya da kurumlara karşı sorumluluğunu tamamen veya kısmen kabul veya ikrar edemez, tazminat ödeyemez veya tazminata mahsuben ödemede bulunamaz. Aksi durumların tespiti durumunda Sigortalı, sigortadan kaynaklanan bütün haklarını kaybeder ve sigorta korumasından hiçbir şekilde yararlanamaz.
B.3. Rizikoya İlişkin Olarak Sigortacının Hak, Borç ve Yükümlülükleri
B.3.1. Tazminatın Ödenmesi
Rizikonun gerçekleşmesi hâlinde, özel durumlar hariç olmak üzere, hangi belgelerin istenileceği poliçe ekinde açık ve anlaşılır şekilde yer almak zorundadır.
Borç muaccel olunca, sigortacı ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşer.
Sigortacının temerrüt faizi ödeme borcundan kurtulmasını öngören sözleşme hükümleri geçersizdir.
Hak sahibinin, zararın tespit edilebilmesi için işbu Genel Şartlar ekinde yer alan gerekli tüm belgeleri sigortacının merkez veya şubelerinden birine iletmesi gerekmektedir.
B.3.2. Sigortalıya Yardım
Dava açılması halinde (idari davalar dahil), sigortalının ihbarı ile sigortacı takip ve idare etmek üzere davaya her aşamada dahil olur. Sigortalı, sigortacının göstereceği avukata gereken vekâletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava sonucuna göre yargılama giderlerini ve avukatlık ücretlerini genel hükümler çerçevesinde ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.
Sigortalı aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sanığın izni ile sigortacı da savunmaya iştirak eder. Bu takdirde, sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.
Sigortalının sigortacının onayını almadan yaptığı sulh sözleşmesi, bildirimden itibaren on beş gün içinde onay verilmemişse, sigortacıya karşı geçersizdir; sigortacı haklı olmayan sebeplerle sulhe onay vermekten kaçınamaz. Sigortacı, sulhe bağlı usulüne uygun yapılmış giderleri ödemekle yükümlüdür.
Sigortacı, bu poliçe konusunu oluşturan tüm tazminat talepleriyle ilgili olarak, kendi yapacağı değerlendirmeyi takiben, talebin kesin bir mahkeme kararı ile sonuçlanmasını beklemek ya da tazminat talebinde bulunan kişi ile dilediği zamanda uygun gördüğü tutar üzerinden sulh olmak konusunda mutlak şekilde söz sahibidir.
B.3.3. Sigortacının Zarar Görenden Bilgi Alma Hakkı
Sigortacı, zarara sebep olan olayın ve zarar miktarının belirlenmesi amacıyla, zarar görenden bilgi isteyebilir. Zarar gören, sağlanması ihtimali bulunan ve istenilmesi haklı görülebilecek ilgili tüm belgeleri sigortacıya vermek zorundadır. Zarar görenin bu zorunluluğa uymaması hâlinde, durumun zarar görene yazılı bildirilmiş olması kaydıyla, sigortacının sorumluluğu, zorunluluk yerine getirilmiş olsaydı ödemek zorunda kalacağı miktarla sınırlıdır.
Gereken belgelerin Sigortacıya verilmemesi halinde zararın niteliği ve miktarı hesaplanamazsa Sigortacının bu durumdan sorumluluğu doğmayacaktır. Belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle zararın artmasına yol açan taraf, artan zarardan sorumlu olacaktır.
B.4. Halefiyet
Sigortacı, işbu poliçe kapsamında ödemiş olduğu tazminat tutarı için hukuken Sigortalı yerine geçer ve Sigortalının sorumluluğuna eylem ve tutumuyla yol açan kişi ve kuruluşlara rücu etme hakkını kazanır. Sigortalı, rücu hakkının kullanılmasına yararlı olabilecek Sigortacının talep edebileceği her türlü bilgi, belge, yardım ve imzalı beyanı Sigortacı veya onun temsilcilerine verecektir. Hatalı değerleme sonucunda, ödenen kredi borcu için sebepsiz zenginleşilen tutar kadar borçluya rücu edilecektir.
B.5. Doğrudan Dava Hakkı
Zarar gören, uğradığı zararın sigorta bedeline kadar olan kısmının tazminini, sigorta sözleşmesi için geçerli zamanaşımı süresi içinde kalmak şartıyla, doğrudan sigortacıdan isteyebilir.
B.6. Sigortacının Sigortalıya Rücu Hakkı
Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a) Sigortalının talebi üzerine zeyilname yapılması gereken durumlarda sigortalının bu talepte bulunmaması halinde ödenen tazminatın eksik prim oranına denk gelen kısmı sigortalıya rücu edilir.
b) Poliçede belirtilen mesleki faaliyete ilişkin yasal düzenlemelere uyulmaması dolayısıyla oluşan zararlara ilişkin tazminat talepleri sigortalıya rücu edilir.
C. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
C.1. Sigorta Priminin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması
Sigortacının sorumluluğu, primin ödenmesi ile başlar. Aksi kararlaştırılmadıkça, primin ödenmemesi hâlinde, poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu şart poliçeye yazılır.
C.2. Sözleşme Yapılmasında Beyan Yükümlülüğü ve Yaptırım
Sigorta ettiren sözleşmenin yapılması sırasında bildiği veya bilmesi gereken tüm önemli hususları sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Sigortacıya bildirilmeyen, eksik veya yanlış bildirilen hususlar, sözleşmenin yapılmamasını veya değişik şartlarda yapılmasını gerektirecek nitelikte ise, önemli kabul edilir. Sigortacı tarafından yazılı veya sözlü olarak sorulan hususlar, aksi ispat edilinceye kadar önemli sayılır.
Sigortacı sigorta ettirene, cevaplaması için sorular içeren bir liste vermişse, sunulan listede yer alan sorular dışında kalan hususlara ilişkin olarak sigorta ettirene hiçbir sorumluluk yüklenemez; meğerki sigorta ettiren önemli bir hususu kötü niyetle saklamış olsun
Bildirilmeyen veya yanlış bildirilen bir hususun ya da olgunun gerçek durumu sigortacı tarafından biliniyorsa, sigortacı beyan yükümlülüğünün ihlal edilmiş olduğunu ileri sürerek sözleşmeden cayamaz. İspat yükü sigorta ettirene aittir.
Sigortacı için önemli olan bir husus bildirilmemiş veya yanlış bildirilmiş olduğu takdirde, sigortacı bildirim yükümlülüğünün ihlal edilmiş olduğunu öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir. İstenilen prim farkının on gün içinde kabul edilmemesi hâlinde, sözleşmeden cayılmış kabul olunur. Önemli olan bir hususun sigorta ettirenin kusuru sonucu öğrenilememiş olması veya sigorta ettiren tarafından önemli sayılmaması durumu değiştirmez. Cayma hâlinde, sigorta ettiren kasıtlı ise, sigortacı rizikoyu taşıdığı süreye ait primlere hak kazanır. Cayma hakkı, bu hakkın kullanılmasından açıkça veya zımnen vazgeçilmişse, caymaya yol açan ihlale sigortacı sebebiyet vermişse veya sigortacı, sorularından bazıları cevapsız bırakıldığı hâlde sözleşmeyi yapmışsa kullanılamaz.
Beyan yükümlülüğünün sigorta ettirenin ihmali ile ihlal edildiğinin rizikonun gerçekleşmesinden sonra saptandığı hallerde, bu ihlal tazminatın miktarına veya rizikonun gerçekleşmesine etki edebilecek nitelikte ise, ihmalin derecesine göre tazminattan indirim yapılır. Sigorta ettirenin kusuru kast derecesinde ise beyan yükümlülüğünün ihlali ile gerçekleşen riziko arasında bağlantı varsa, sigortacının tazminat veya bedel ödeme borcu ortadan kalkar; bağlantı yoksa sigortacı ödenen primle ödenmesi gereken prim arasındaki oranı dikkate alarak sigorta tazminatını veya bedelini öder.
Beyan yükümlülüğüne ilişkin yukarıdaki hükümler, teklifin yapılması ile kabulü arasındaki değişiklikler hakkında da uygulanır.
C.3. Sözleşmenin Devamı Sırasındaki Beyan Yükümlülüğü
Sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasından sonra, sigortacının izni olmadan rizikoyu veya mevcut durumu ağırlaştırarak tazminat tutarının artmasını etkileyici davranış ve işlemlerde bulunamaz.
Sigorta ettiren veya onun izniyle başkası, rizikonun gerçekleşme ihtimalini artırıcı veya mevcut durumu ağırlaştırıcı işlemlerde bulunursa yahut sözleşme yapılırken açıkça riziko ağırlaşması olarak kabul edilmiş bulunan hususlardan biri gerçekleşirse derhâl; bu işlemler bilgisi dışında yapılmışsa, bu hususu öğrendiği tarihten itibaren en geç on gün içinde durumu sigortacıya bildirir.
Sigortacı sözleşmenin süresi içinde, rizikonun gerçekleşmesi veya mevcut durumun ağırlaşması ihtimalini ya da sözleşmede riziko ağırlaşması olarak kabul edilebilecek olayların varlığını öğrendiği takdirde prim farkı isteyebilir.
C.4. Sigorta Ettirenin ve Sigortalının Durumu
Sigorta ettirenin bilgisine ve davranışına hukuki sonuç bağlanan durumlarda, sigortadan haberi olması şartı ile sigortalının da lehtarın bilgisi ve davranışı da dikkate alınır.
C.5. Tebliğ ve İhbarlar
Sigortalının ve sigorta ettirenin bildirimleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesi yapan ya da yapılmasına aracılık eden acenteye yapılır.
Sigortacının bildirimleri de sigortalıya karşı yapılacaksa sigortalının, sigorta ettirene karşı yapılacaksa sigorta ettirenin son bildirilen adresine noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.
Taraflara imza karşılığı elden verilen mektup veya telgrafla yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.
Güvenli elektronik imza kullanılarak elektronik ortamda yapılan ve sigortacıya, sigortalıya ve sigorta ettirene ulaştığı kanıtlanabilen bildirimler de geçerli sayılır.
C.6. Sigorta Sözleşmesinin Son Bulması
Sigorta sözleşmesi; poliçede tanımlanan mesleki faaliyete son verilmesi, sigortacının iflası, sözleşmenin feshi ve sözleşmeden cayılma hâllerinde son bulur.
Mevzuattan kaynaklanan özel hükümler saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin son bulması durumunda işlemeyen günlere ait prim sigorta ettirene iade olunur.
C.7. Özel Fesih Nedenleri
Sigortacının iflası, konkordato ilan etmesi, ilgili sigorta dalına ilişkin ruhsatının iptal edilmesi veya sözleşme yapma yetkisinin kaldırılması gibi hâllerde; sigorta ettiren, bu olguları öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde, teminatsızlığa yol açmayacak şekilde yeni bir poliçe yapmak şartıyla sigorta sözleşmesini feshedebilir.
Sigorta ettiren, aciz hâline düşen veya hakkında yapılan takip semeresiz kalan sigortacıdan, taahhüdünün yerine getirileceğine ilişkin teminat isteyebilir. Bu istemden itibaren bir hafta içinde teminat verilmemiş ise sigorta ettiren, teminatsızlığa yol açmayacak şekilde yeni bir poliçe yapmak şartıyla sözleşmeyi feshedebilir.
C.8. Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler bu sözleşmenin yapılması dolayısıyla sigortalıya ve sigorta ettirene ilişkin öğreneceği sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.
C.9. Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün istemler, alacağın muaccel olduğu tarihten başlayarak iki yıl ve sigorta tazminatına ilişkin istemler herhâlde rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
C.10. Özel Şartlar
Taraflar, sigorta ettiren ve sigortalının aleyhine olmamak üzere özel şartlar kararlaştırabilir.
C.11. Hüküm Bulunmayan Haller
Bu Genel Şartlarda hüküm bulunmayan hallerde, Mesleki Sorumluluk Sigortası Genel Şartları uygulanır.
C.12. Yürürlülük
Bu Genel Şartlar 06.04.2020 tarihinde yürürlüğe girer.
Ek 1: Tazminat Ödemelerinde İstenilecek Belgeler
a) Sigortalı değerleme kuruluşunun, hizmet verdiği kişilerle olan hizmet sözleşmesi,
b) Varsa, banka/ilgili finans kuruluşu ve müşteri arasındaki kredi sözleşmesi,
c) Varsa, Kredi talebi başvuru formu, kredi başvurusunda aranılan ek belgelerden oluşan kredi dosyası, kredinin temini ile geri ödenmesine dair banka hesap hareketleri ve ilgili taraflarla olan yazışmalar,
d) Sigortalının hazırlamış olduğu değerleme raporu,
e) Taşınmaza dair her türlü tapu kaydı ve ilgili belediye veya bakanlık kayıtları,
f) Sigortalıya yöneltilen tazminat talebine ilişkin bilgi ve belgeler,
g) Varsa icra dosyası sureti,
h) Karşılaştırma için başka değerleme kuruluşuna hazırlatılan veya davaya konu dosyalarda mahkemece veya icra müdürlüğünce atanan bilirkişi tarafından hazırlanan değerleme raporu,
i) Varsa dava dosyası sureti,
j) Sigortalı beyanı ve talebi.